I. Aspekt teologiczny
Stanowisko teologii starokatolickiej: „apostolska sukcesja urzędu” nie pełni funkcji przekazywania łaski urzędu, lecz zobowiązania piastujących urząd do wierności apostolskiemu depozytowi wiary, do którego wspólnota ma prawo i dopiero po złożeniu tego zobowiązania mogą być udzielane odnośne święcenia. W tym sensie starokatolicy na konferencji w Edynburgu w 1937 roku wydali następujące oświadczenie, odnoszące się przede wszystkim do urzędu biskupiego:
„Starokatolicy utrzymują, że episkopat jest pochodzenia apostolskiego i należy do istoty Kościoła, Nosicielem urzędu jest Kościół. Osoby piastujące ten urząd działają z jego polecenia. Urząd jest przyjmowany, sprawowany i przekazywany w tym samym sensie i w ten sposób, jak przekazali to Kościołowi apostołowie. Nierozłączność Kościoła /wspólnoty/ i urzędu oraz nieprzerwane istnienie obojga jest sukcesją apostolską”. Krótko określił to abp Rinkel „Apostolska sukcesja urzędu nie jest sukcesją wyświęcania na urząd, lecz sukcesją samego urzędu” /Die Altkatholische Kirche, s.266-269/. przez sukcesję apostolską rozumie się zarówno dalsze przekazywanie łaski urzędu duchownego przez prawomocne nałożenie rąk, jak i apostolskość w szerokim tego słowa znaczeniu: trwałe i niezafałszowane przekazywanie nauki wiary przekazanej przez apostołów; nieprzerwane następstwo biskupów począwszy od apostołów.
Szafarzem wszystkich stopni święceń jest biskup. W świetle powyższego, aby biskup mógł udzielić święceń, musi uzyskać odpowiednie upoważnienia ze strony władz Kościoła. Zatem do ważności nie wystarczy samo poprawne ich udzielenie i przyjęcie. W tym względzie ważność święceń związana jest ściśle z ich legalnością w zakresie wewnętrznego prawa Kościoła. Ten, który udziela święceń bądź przyjmuje je bez wymaganego upoważnienia Kościoła, czyni to nie tylko nielegalnie, czy niegodziwie, ale i nieważnie. Skuteczność znaku sakramentalnego związana jest ściśle z trwaniem we wspólnocie Kościoła. Tak więc jedynie biskup mający zakorzenienie w danym Kościele lub wspólnocie kościelnej i mający jej upoważnienie może ważnie udzielić świeceń.
Kościoły starokatolickie są kościołami synodalnymi, gdzie biskupów wybiera synod.
Z punktu widzenia teologii dogmatycznej-sakramentologii sakra biskupia jest ważna i godziwa, gdy zaistnieje materia i forma sakramentu święceń czyli modlitwa święceń oraz nałożenie rąk biskupa na głowę elekta.
II. Aspekt formalny
Na wpływ łaski sakramentalnej nie ma wpływu prawo ziemskie, jedynie kościelne, które w przypadku udzielania sakry mówi, że udziela się jej kandydatowi wybranemu przez synod, za zgodą Kościoła i przez ważnego szafarza z zachowaniem norm liturgicznych.
Podsumowanie:
Biskup ważnie wyświęconym jest biskupem posiadającym sukcesje apostolską. Aby można uznać sakrę biskupią za ważną muszą zostać spełnione wszystkie warunki: został wybrany na urząd biskupa przez synod (ważnie zwołany i odbyty według danego stanu faktycznego), został konsekrowany za zgodą i w imieniu Kościoła oraz konsekrowany przez biskupa posiadającego ważną sukcesję apostolską, który aktu konsekracji biskupiej dokonuje działając na polecenie Kościoła i dopełniając wolę synodu.
ks. bp. Grzegorz Wyszyński
Źródło: www.nat-kath.church