USTÓJ ŚWIĘTEGO KOŚCIOŁA
Narodowy Kościół Katolicki, jako widzialna wspólnota Ludu Bożego na ziemi, kształtuje swój ustrój wedle zasady episkopalno-synodalnej. Oznacza to, iż rządy w Kościele sprawowane są w duchu wspólnoty i posłuszeństwa Chrystusowi – przez pasterzy i wiernych, złączonych w jednym Ciele, w którym każdy członek ma głos, a wszelka władza wypływa z miłości i odpowiedzialności.
I. SYNOD GENERALNY – WSPÓLNOTA W ROZEZNAWANIU
Najwyższym autorytetem prawodawczym i kierowniczym Kościoła jest Synod Generalny – święte zgromadzenie, w którym spotykają się duchowni i świeccy, by w mocy Ducha Świętego rozeznawać wolę Bożą wobec Kościoła. To tutaj rodzą się uchwały, które wyznaczają drogi pasterskiego działania, a głos Ludu Bożego zlewa się z głosem pasterzy, tworząc jedność wiary i rozeznania.
II. RADA SYNODALNA – STRAŻ PORZĄDKU I WIARY
Między zwołaniami Synodu, urząd zarządzania Kościołem powierzony jest Radzie Synodalnej, która czuwa nad realizacją synodalnych postanowień, prowadzi sprawy administracyjne, reprezentuje Kościół wobec państwa i społeczeństwa, a nade wszystko – troszczy się o zachowanie ducha Ewangelii w codziennym życiu wspólnoty.
Rada ta działa pod przewodnictwem Zwierzchnika Kościoła, który jako Przewodniczący Rady Synodalnej posiada władzę najwyższą w sprawach duszpasterskich i administracyjnych, zachowując jedność urzędu z posługą pasterską. Jego władza – nie absolutna, lecz służebna – wyraża się w czuwaniu, prowadzeniu i jednoczeniu. Może on, wedle przepisów Statutu, delegować niektóre swe obowiązki, nie uchylając się jednak od odpowiedzialności za całość życia Kościoła.
III. KOŚCIÓŁ JAKO PODMIOT PRAWA
Narodowy Kościół Katolicki, uznany przez państwo i zarejestrowany w zgodzie z obowiązującym porządkiem prawnym, posiada osobowość prawną – zarówno jako całość, jak i w ramach swych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 39 ust. 1 Statutu Kościoła. Dzięki temu może działać w sferze cywilnej, chroniąc dobra doczesne i podejmując działania dla dobra wspólnego.
IV. ORGANA DUCHOWEGO I SPOŁECZNEGO ZARZĄDU
Do głównych organów Kościoła należą:
Synod Generalny – jako zgromadzenie najwyższe;
Rada Synodalna – jako ciało wykonawcze;
Trybunał Kościoła – jako najwyższa instancja sądownicza;
Zwierzchnik Kościoła – jako Pasterz i głowa wspólnoty.
Trybunał Kościoła, powołany na mocy kan. 12 Prawa Kanonicznego, sprawuje władzę sądowniczą, strzegąc sprawiedliwości i porządku wśród wiernych. Jego rozstrzygnięcia oparte są na Ewangelii, tradycji Kościoła i kanonicznym rozeznaniu.
V. PRAWO WYBORCZE – WYRAZ WSPÓLNOTY
W duchu równości dzieci Bożych Kościół przyznaje czynne prawo wyborcze wszystkim swoim pełnoletnim członkom – bez różnicy płci – którzy aktywnie uczestniczą w życiu Kościoła.
Bierne prawo wyborcze przysługuje osobom pełnoletnim, cieszącym się nieskazitelną opinią i wiernym przekonaniom katolickim.
W przypadku urzędów zastrzeżonych dla duchownych kandydat musi być osobą wyświęconą, wolną od kar kościelnych i mieć ukończone 24 lata.
VI. FUNDAMENT PRAWNY KOŚCIOŁA
Narodowy Kościół Katolicki kieruje się swoim własnym porządkiem prawnym, ustanowionym w dwóch dokumentach:
Statucie Kościoła, zatwierdzonym przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji dnia 12 marca 2021 roku;
Prawie Kanonicznym Kościoła, uchwalonym przez II Synod Generalny dnia 18 września 2021 roku.
Tam, gdzie milczy Prawo Kanoniczne, głos rozstrzygający należy do Rady Synodalnej i Zwierzchnika Kościoła, którzy w świetle Ducha Świętego podejmują decyzje dla dobra wspólnoty i zgodnie z jej świętym powołaniem.