„Quod ubíque, quod semper, quod ab ómnibus créditum est
św. Wincenty z Lerynu
PODSTAWOWE ZASADY WIARY KOŚCIOŁA
Wiara w jednego Boga, jako podstawa religii objawionej, jest łaską Bożą. Powołaniem Kościoła jest szerzyć wiarę w Boga.
Kościół naucza, że istnieje jeden Bóg, Wszechmogący stwórca wszystkiego; On jest źródłem życia nadprzyrodzonego, jest celem wszystkich stworzeń, których losami kieruje sam w swej Opatrzności, zbawia przez zasługi Syna swego Jezusa Chrystusa i uświęca mocą Ducha Świętego. Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty stanowią Trójcę Świętą, w którą Kościół wierzy i czci Ją.
Trójca Święta – to dogmatyczne określenie, ujmujące istnienie Boga w Trzech Osobach. Zgodnie z nicejskim wyznaniem wiary Trójosobowy Bóg objawia się człowiekowi jako Ojciec, Syn Boży i Duch Święty, jednak każda z tych osób jest tym samym, jednym Bogiem, ale są oddzielnymi osobami, różniącymi się pochodzeniem i wzajemnymi relacjami.
Syn Boży stał się człowiekiem w osobie Jezusa Chrystusa, który jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, Zbawcą ludzi, który żył na ziemi, umarł za ich grzechy i zmartwychwstał.
Duch Święty – trzecia Boska Osoba Trójcy Świętej, pochodzi od Ojca i Syna. Pan Jezus nazywa Go „Duchem-Pocieszycielem”, „Duchem Prawdy” ( J 15, 26-27).
Kościół w swej nauce wiary i moralności stoi na gruncie prawd objawionych zawartych w 72 kanonicznych księgach Pisma św., szczególnie Nowego Testamentu, a objaśnionych przez Tradycję kościelną.
Streszczeniem prawd wiary jest Wyznanie Wiary Nicejsko-Konstantynopolitańskie oraz Skład – Symbol Apostolski.
Tradycja Kościelna jest to nauka, którą głosił Kościół Święty pod natchnieniem Ducha Świętego, a która zawarta jest w orzeczeniach soborowych, w dokumentach kościelnych, w księgach liturgicznych i w pismach Ojców Kościoła.
Ojcowie Kościoła (Patres) byli to pisarze i teologowie we wczesnym chrześcijaństwie (do VIII wieku). Nauka starożytnych i wczesnośredniowiecznych Ojców Kościoła, a także dział teologii zajmujący się ich nauczaniem, nazywa się patrystyką.
Kościół wierzy w zmartwychwstanie i wniebowstąpienie Jezusa Chrystusa oraz w zesłanie Ducha Świętego.
Praktyczne wykorzystanie dzieła odkupienia jest uświęceniem, które dokonuje się przy współdziałaniu człowieka z Duchem Świętym, który pochodzi od Boga Ojca i Syna. Łaska Boża i działanie Ducha Św. są nieodzowne do zbawienia. Bóg, nie krępując wolnej woli człowieka i pozostawiając mu możność wyboru między dobrem a złem, stwarza dla człowieka podstawę do nagrody lub kary ze strony Boga.
Nie przez wzgląd na nagrodę lub karę, lecz kierując się pragnieniem dobra dla własnego człowieczeństwa, wyniesionego przez Jezusa Chrystusa do godności synostwa Bożego, ma chrześcijanin obowiązek wcielania ideałów ewangelicznych w życiu indywidualnym i społecznym. Obowiązek ten potęgują pozytywne nakazy Boże zwane przykazaniami.
Z wiary w Boga wypływają podstawowe postulaty dla życia indywidualnego, rodzinnego, społecznego i stosunków międzyludzkich – zwane normami moralności. Na straży norm moralności chrześcijańskiej stoi sumienie, a wykładnikiem tych norm jest Kościół na mocy swego posłannictwa.
Kościół naucza, że każdy człowiek żyjący na ziemi rodzi się z duszą nieśmiertelną, stworzoną przez Boga; człowiek ma obowiązek tę duszę zbawić, czyli doprowadzić ją do połączenia z Bogiem. Zbawienie gwarantuje, z woli Bożej i na mocy nauki Jezusa Chrystusa, żywa wiara, dobre uczynki oraz chrześcijańska miłość , wprowadzone w życie przy pomocy łaski Bożej.
Kościół w swym nauczaniu podkreśla jedność Boga, Jego duchowość, wieczność, wszechmoc, świętość, sprawiedliwość, a nade wszystko miłosierdzie i dobroć. Kościół wierzy, że dzięki tym akcentom ukaże swym wiernym Boga, jakim jest w rzeczywistości, w przepowiadaniu Jezusa Chrystusa, jako dobrego i miłosiernego Ojca. Kościół uczy swych wyznawców żyć w świecie współczesnym, korzystać z jego dóbr i osiągnięć zgodnie z istotnymi wymogami i założeniami Ewangelii.
Kościół wierzy w życie pozagrobowe, którego jakość zależna będzie od sądu Bożego, na którym liczyć się będzie stopień zdobytej za życia miłości Boga i bliźniego oraz czyny pochodzące z wiary w Boga (niebo), a kara na oddaleniu człowieka od Boga (piekło).
Kościół czci pamięć i przykład świętych, których życie doskonałe według — zasad Jezusa Chrystusa przysporzyło chwały Bogu, stało się chlubą Kościoła i może być wzorem do naśladowania.
Kościół daje wyraz przekonaniu, że wszyscy ludzie, jako dzieci jednego Boga-Ojca, są sobie równi, bez względu na przywileje płynące z różnic stanu, z posiadania bogactw, z różnic rasowych, z różnicy płci. Wszyscy ludzie mają jednakowe prawo do bytu, do środków materialnych jak i duchowych, które gwarantują podstawy egzystencji, postęp duchowy i zbawienie.
Kościół głosi, że Jezus Chrystus założył swój Kościół i oparł go na fundamencie wiary w swe Bóstwo. Z woli Chrystusa Kościół jest organizacją powszechną, przeznaczoną dla wszystkich ludzi a jego posłannictwem jest nauczanie wiernych dobrego i szlachetnego życia na ziemi oraz osiągnięcia po śmierci celu nadprzyrodzonego, tj. swego zbawienia, czyli osiągnięcia szczęśliwości wiecznej.
Głową Kościoła i jedynym pośrednikiem między Bogiem a ludzkością jest sam Jezus Chrystus. Apostołowie i ich następcy, biskupi powołani na swe stanowiska w drodze uświęconego Tradycją Apostolską wyboru przez kler i wiernych, działają na mocy uprawnienia, otrzymanego od Chrystusa i mają święty obowiązek głosić wiernie naukę Ewangelii, zawierającą pełnię Prawdy, Sprawiedliwości, Miłości i Pokoju.
Ośrodkiem kultu religijnego jest w Kościele Trójca Przenajświętsza. Matka Boża, jako Matka Zbawiciela oraz Apostołowie i wszyscy Święci – otaczani są przez Kościół należną im czcią i szacunkiem.
Kościół uznaje siedem sakramentów świętych, które są widzialnymi znakami niewidzialnej łaski Bożej, działającej w duszach tych ludzi, którzy przynajmniej nie stawiają jej działaniu przeszkód.
Kościół jest co do idei (a nie co do nazwy) tak starym, jak starym jest kościół Chrystusa, bo głosi on apostolską, powszechną (katolicką) naukę pierwotną, jakiej uczyli Apostołowie, stąd też słusznie zwie się Kościołem Starokatolickim, czyli A p o s t o l s k i m.
Narodowy Kościół Katolicki uważa się za kontynuatora idei Kościoła Starokatolickiego.
Kościół nie uznaje wyłączności spowiedzi usznej i praktyki obowiązkowego celibatu duchownych.
Kościół nie podlega zwierzchności Papieża. Biskupa Rzymu uznaje, jako primus inter pares wśród wszystkich biskupów katolickich i dąży do pełnej komunii z Kościołem Katolickim.
Do Kościoła mogą należeć wszyscy ochrzczeni w nim lub innym Kościele chrześcijańskim, przyjmujący zasady wiary Kościoła. Wszystkich wiernych dotyczą też zadania Kościoła, gdyż istnieje powszechna odpowiedzialność za Kościół.
Wszystkie władze w Kościele pochodzą z wyboru. Reprezentowane są one przez duchownych – biskupi, kapłani, diakoni, zwłaszcza w sferze udzielania sakramentów i oficjalnego nauczania. Oprócz tego istnieje odrębne powołanie zakonne do duchowego życia doskonalszego. Następnie zasadniczą rolę we władzach Kościoła mają świeccy (z udziałem duchownych) w formie władz i organów kolegialnych – Synod, Rada Kościoła, Zwyczajne i Nadzwyczajne Zgromadzenia Parafialne, Rady Parafialne).
W sprawach gospodarczych i społecznych Kościół otrzymuje władzę bezpośrednio od wiernych, którzy Kościół budują, tworzą, wyznają jego zasady wiary, utrzymują go i nim się opiekują.
Kościół nie ustanawia nowych dogmatów i nie wydaje nieomylnych orzeczeń. Nieomylnym jest tylko Bóg, natomiast człowiek, tak jeden, jak i wielu może się mylić. Uchwały i wskazania soborów powszechnych (ekumenicznych) pierwszego Tysiąclecia Kościół przyjmuje, podobnie jak i orzeczenia własnych Synodów.
Kościół wyznaje, że ma być i jest aż do skończenia świata realizacją w czasie Dzieła zbawienia, dokonanego przez Jezusa Chrystusa. Ośrodkiem życia Kościoła jest Chrystus i Jego Ewangelia wciąż na nowo odczytywana, rozważana i stosowana. Eucharystia stanowi centrum życia duchowego Kościoła.